Projekty stworzone z myślą o seniorach ze wsparciem Funduszy Norweskich

W raporcie PARP „Starzenie się społeczeństwa – wyzwanie dla rynku pracy, aktywizacja pracowników 50+” podkreślono, że na skutek wydłużania się ludzkiego życia, postępu cywilizacyjnego i poprawy jakości życia na świecie, systematycznie rośnie odsetek ludzi w wieku poprodukcyjnym. Ten trend jest widoczny szczególnie w krajach wysoko rozwiniętych. Prawie co piąta osoba (19,4%) w Unii Europejskiej, czyli blisko 100 mln ludzi, ma 65 lat i więcej. Starzenie się społeczeństwa stało się wyzwaniem zarówno dla Europy, jak i świata.

Najstarszym społeczeństwem świata są Japończycy. Japońskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych poinformowało we wrześniu 2022 r., że odsetek seniorów w wieku 65 i więcej lat wynosi już 29,1% społeczeństwa. Według szacunków, do 2040 r. seniorzy będą stanowić 35,3% ludności Japonii. Z danych Statista z 2021 r. wynika, że drugim krajem na świecie z największym odsetkiem osób w wieku 65 lat i więcej jest Monako – 26%. Trzecie miejsce wśród najstarszych społeczeństw świata zajmują Włochy –- seniorzy stanowią tam 24% ludności. Autorzy raportu PARP „Starzenie się społeczeństwa – wyzwanie dla rynku pracy, aktywizacja pracowników 50+” podkreślają, że Polska od wielu lat plasuje się w pierwszej trzydziestce krajów demograficznie starych na świecie. Starzenie się ludności w naszym kraju zaczęto obserwować już na początku lat 70-tych. Według prognozy GUS populacja Polski będzie stawała się coraz starsza. Równolegle do przewidywanego spadku liczby ludności o 4,3 mln osób do roku 2050, spodziewany jest stały wzrost liczby ludności w wieku senioralnym. Podobne wnioski płyną z raportu Komisji Europejskiej „The 2021 Ageing Report Economic & Budgetary Projections for the EU Member States (2019–2070)”, w którym przewiduje się, że liczba ludności Polski spadnie o niemal 20% przed 2070 r. Ponadto ma wzrosnąć współczynnik zależności osób starszych (wskaźnik pokazujący liczbę osób w wieku emerytalnym w porównaniu do liczby osób w wieku produkcyjnym).

W obliczu starzenia się społeczeństwa, szczególnego znaczenia nabiera polityka senioralna. Należy pamiętać, że osoby starsze mają określone potrzeby i ograniczenia. Jednym z głównych wyzwań jest zapewnienie im dostępu do usług medycznych, profilaktyki, leczenia i rehabilitacji. Na szczęście wielu polskich przedsiębiorców tworzy nowoczesne rozwiązania, które podnoszą komfort życia seniorów i pomagają ich opiekunom.

– Seniorzy są główną grupą docelową projektów, które otrzymały wsparcie z Funduszy Norweskich w ramach realizowanych przez PARP schematów „Technologie poprawiające jakość życia” oraz „Schemat małych grantów dla przedsiębiorczych kobiet” – podkreśla Izabela Wójtowicz, dyrektor Departamentu Wdrożeń Innowacji w Przedsiębiorstwach w PARP i dodaje – Łącznie w obu tych schematach, w obszarze technologii poprawiających jakość życia beneficjenci realizują lub już zrealizowali 41 projektów z dofinansowaniem o łącznej wartości niemal 14,8 mln euro.

Jednym z beneficjentów schematu „Technologie poprawiające jakość życia” jest firma Sourcetech Bohdan Drzymała, której przyznano prawie 2 mln euro dofinansowania na uruchomienie nowoczesnego domu opieki senioralnej, wyposażonego w systemy telemedyczne, telemetryczne i informatyczne. Sourcetech, który działa m.in. w obszarach analizy danych oraz systemów wsparcia, zidentyfikował potrzebę rynkową i społeczną w obszarze opieki senioralnej, dotyczącą wprowadzania niebezpośrednich usług opiekuńczych wykorzystujących narzędzia ICT, a także aktywizacji środowisk lokalnych w celu tworzenia społecznych metod samopomocy przy wykorzystaniu ICT. Celem projektu jest opracowanie i wprowadzenie na rynek usługi telemedycznej, opartej o technologię monitorowania funkcji życiowych (opracowaną wcześniej w wyniku prac rozwojowych). Rozwiązanie objęte projektem dotyczy zarówno samej technologii, tj. opaski z nową funkcjonalnością, jak i usługi opartej o tę technologię. Opaska będzie wyposażona dodatkowo w funkcję pomiaru pulsoksymetrycznego, zapewniającą dużą powtarzalność wyników i wiarygodność pomiaru nawet w trakcie ruchu pacjenta. Jest to istotne zwłaszcza w przypadku systemu do predykcji upadku, gdy najistotniejsze są dane bezpośrednio poprzedzające zdarzenie. W celu wdrożenia usługi firma opracuje platformę telemedyczną oraz uruchomi nowoczesny dom opieki senioralnej wyposażony w systemy telemetryczne i informatyczne, tj. przeprowadzi remont nieruchomości i zakupi kompleksowe wyposażenie domu dla 106 pensjonariuszy.

Z danych statystycznych wynika, że liczba osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji oraz potrzebujących opieki środowiskowej w Polsce wynosi około 2 mln i stale rośnie. Odpowiadając na potrzeby związane ze zwiększającą się liczbą seniorów, którzy będą wymagali opieki i wsparcia, firma Maren Development sp. z o.o. stworzyła projekt polegający na opracowaniu i wdrożeniu innowacyjnej platformy telemedycznej, integrującej autorski system opieki nad seniorami w domu opieki. Firma zamierza rozpocząć świadczenie kompleksowych usług opieki nad osobami starszymi, w tym osobami z niepełnosprawnościami, w domu całodobowej opieki. System opieki nad seniorami „5Care” będzie składał się z konsultacji lekarskich, terapeutycznych i rehabilitacyjnych oraz doboru specjalistycznych narzędzi opiekuńczych. Projekt zakłada stworzenie osobom starszym komfortowych warunków funkcjonowania, dbając o stałą terapię i opiekę realizowaną przez wielodyscyplinarne zespoły opiekunów, terapeutów i lekarzy. Wsparcie ma być zapewnione w każdym obszarze życia, aby umożliwić seniorom jak najdłuższą niezależność. Platforma telemedyczna będzie integrować system opieki i służyć do kompleksowego zarządzania opieką w domach seniora wraz z odpowiednim i „szytym na miarę” pakietem narzędzi opiekuńczych. W projekcie zaplanowano również adaptację i wyposażenie budynku przeznaczonego na dom całodobowej opieki Familia Vita w Krośnicach. W ośrodku powstaną specjalnie zaprojektowane pokoje Senior Smart Room, które poza standardowymi rozwiązaniami dla osób starszych wspierać będą samodzielność seniorów poprzez funkcjonalny system udogodnień takich jak: regulacja światła, włączanie i wyłączanie radia, telewizora, lampki nocnej i temperatury w pokoju poprzez komunikację głosową lub inteligentnego pilota – breloka; automatyczne otwieranie drzwi wejściowych poprzez nadajnik-sterownik, czy bezpośredni dostęp do zestawu komputerowego przystosowanego do korzystania przez osoby starsze. Dodatkowo każdy pokój będzie wyposażony w komputer All-in-one z funkcją dotykową oraz syntezatorem czytania tekstu. Za jego pomocą senior lub personel medyczny będzie mógł weryfikować monitorowane parametry życiowe, plan dnia, dawkowanie leków, zalecenia lekarskie, komunikaty czy wytyczne dietetyczne. Efektem realizacji projektu będzie również zatrudnienie 34 osób. Firma otrzyma na realizację projektu ponad 735 tys. euro dofinansowania w ramach schematu „Technologie poprawiające jakość życia”.

Wsparcie w wysokości 340 tys. euro z tego samego schematu przyznano również firmie Tomasz Winiecki Rehabilitacja Krojanty NZOZ na projekt „Opracowanie i wdrożenie innowacyjnej i kompleksowej usługi rehabilitacji pacjentów geriatrycznych”. Klinika Krojanty (założona w 1998 roku) skupia się na leczeniu pacjentów ze schorzeniami układu ruchu, głównie osób starszych, cierpiących na wypadnięcie dysku i ostre bóle pleców, jak również bóle stawów i migreny. Celem projektu jest opracowanie i wdrożenie usługi kompleksowej terapii grupowej, ukierunkowanej na poprawę stanu zdrowia pacjentów geriatrycznych (po 60. roku życia) wymagających interdyscyplinarnej rehabilitacji. Klinika ma zakupić innowacyjne urządzenia, które będą stanowić bazę dla wielostanowiskowej terapii grupowej oraz dla puli zabiegów już prowadzonych w klinice. Powstanie ponadto nowy program kompleksowej rehabilitacji pacjentów geriatrycznych, w którym indywidualny postęp pacjentów oceniany będzie w oparciu o obiektywną diagnostykę parametrów biomechanicznych. Przykładowo, wykorzystanie platform i bieżni pomoże ocenić parametry posturalne oraz równowagi: stabilność, dystrybucję obciążenia, tonus mięśniowy, zakres ruchu i inne czynniki. W programie połączone zostaną metody dotąd wykorzystywane z nowymi metodami i najnowszymi technologiami, by stworzyć holistyczne środowisko rehabilitacyjne, unikalne w Polsce i wyróżniające się w Europie.

Projekty ułatwiające życie osobom starszym, dostały także dofinansowanie w „Schemacie małych grantów dla przedsiębiorczych kobiet” finansowanym z Funduszy Norweskich w ramach programu „Rozwój przedsiębiorczości i innowacje”. To konkurs, który miał na celu wsparcie projektów realizowanych przez firmy, w których kobiety są właścicielkami lub mają decydujący głos w zarządzaniu firmą.

Beneficjentem tego programu była m.in. firma Kinga Grzech-Leśniak Specjalistyczne Centrum Stomatologiczne PERIOCARE, która otrzymała niemal 200 tys. euro dofinansowania na projekt „Wykorzystanie światła laserowego do leczenia i regeneracji pacjentów w gerostomatologii i geriatrii”. Choroby przyzębia są obok próchnicy najczęstszą przyczyną przedwczesnej utraty uzębienia. Wielu pacjentów dotyka problem krwawiących dziąseł, odsłonięcia korzeni, czy rozchwiania zębów, nie każdy jednak zdaje sobie sprawę, że są to objawy zapalenia przyzębia. Periodontologia zajmuje się właśnie profilaktyką i leczeniem schorzeń przyzębia, na które składają się struktury odpowiedzialne za utrzymanie zębów w kości. Przedmiotem projektu było utworzenie i wdrożenie procedur innowacyjnej terapii odbudowy kości w oparciu o cyfrowe techniki nieinwazyjnego projektowania w leczeniu osób starszych oraz wykorzystania światła laserowego do leczenia i regeneracji pacjentów w gerostomatologii, w tym leczenia błony śluzowej u pacjentów po chemio- i radioterapii, leczenia i uśmierzania bólu oraz przyspieszania procesu gojenia się ran. Współpraca z partnerem norweskim miała na celu pomoc zarówno przy tworzeniu procedur usług z wykorzystaniem lasera światła czerwonego i podczerwonego do procesów leczenia, regeneracji i wspomagania układu immunologicznego u pacjentów starszych, jak i wsparcie firmy przy wdrażaniu tych usług. Norweski partner projektu, Klinika Drammen Laserklinikk, która posiada duże doświadczenie w prowadzeniu pacjentów w takim trybie leczenia, świadczyła właścicielce Centrum PERIOCARE usługi mentoringowe. Poza tym, projekt obejmował zakup usługi opracowania protokołów nowych zabiegów z zakresu stomatologicznego i ogólnomedycznego (wspomaganie terapii astmy, RZS, ran w przebiegu cukrzycy, migren, obniżonego nastroju) oraz zakup nowoczesnych urządzeń medycznych, tj. tomografu cyfrowego, skanera wewnątrzustnego, drukarki SD i łóżka laserowego.

Z danych GUS wynika, że rośnie liczba seniorów i osób niepełnosprawnych korzystających z Internetu. Dla tej grupy społecznej podróże są bardzo ważnym elementem rehabilitacji, przyczyniając się do zabiegania wykluczeniu społecznemu i poprawiając jakość życia. Jednak główną barierą w realizowaniu wyjazdów turystycznych przez osoby z ograniczeniami mobilności jest brak wiedzy o dostępności i dopasowaniu do ich potrzeb obiektów turystycznych. Jedynie kilka procent tych osób w Polsce wyjeżdżało przez biura podróży, ponieważ istniejące platformy rezerwacyjne, nie uwzględniają ich potrzeb na skutek braku zastosowania odpowiednich kryteriów wyszukiwania. Dlatego właścicielka firmy Agnieszka Świtkiewicz-Blandzi Rekta Consulting postanowiła stworzyć internetową platformę rezerwacyjną miejsc noclegowych i atrakcji turystycznych dostępnych dla seniorów i innych osób z ograniczeniami mobilności. Planowane są m.in. następujące kryteria wyszukiwania obiektów: szczegółowe odniesienie do rodzaju niepełnosprawności lub ograniczenia ruchu (uwzględniające wymagania osoby poruszającej się o kulach, o lasce, z balkonikiem, na wózku, niedowidzącej, z problemami z błędnikiem, przewlekłą chorobą stawów, złamaną nogą itp.); oprócz miejsc noclegowych uwzględnienie innych obiektów i usług z określeniem ich dostępności (punkty gastronomiczne, rozrywkowe, usługowe, usługi, transportowe, komunikacyjne); część opisowa (określenia odległości w metrach, określenia ilościowe, określenia powierzchni w m2, określenia kąta nachylenia terenu, czasu przemieszczania się do danego punktu). Na potrzeby platformy rezerwacyjnej Rekta Consulting zleciła stworzenie szerokiej bazy obiektów noclegowych posiadających odpowiednie udogodnienia (zweryfikowanych zostanie 18,4 tys. obiektów), do której właściciele obiektów będą mogli dodawać kolejne. Osoby korzystające z platformy rezerwacyjnej, stając się jej odbiorcami, będą czynnie oddziaływać na kształt produktów oferowanych przez platformę. Aplikacja „Prosta Polska” wpisze się w trend wzrostu turystyki regionalnej umacniający się zwłaszcza wśród osób starszych i z chorobami przewlekłymi, m.in. w wyniku pandemii koronawirusa. Wkład partnera norweskiego, Forte Digital AS, polega na działaniach doradczych w obszarze technologii, wyboru oprogramowania, kompatybilności, dostarczenia i testowania produktu oraz mentoringu technologicznego.

Program „Rozwój przedsiębiorczości i innowacje”, który obejmuje m.in. schematy „Technologie poprawiające jakość życia” oraz „Schemat małych grantów dla przedsiębiorczych kobiet”, jest realizowany w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2014-2021 i Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014-2021.