9 maja obchodzimy Dzień Europy. To właśnie ten dzień z 1950 roku uznaje się za symboliczny początek procesu integracji europejskiej. Święto jest doskonałą okazją, by przypomnieć sobie, dlaczego na dzieleniu wspólnych celów i wartości zyskują wszyscy Europejczycy. Celebracja nie powinna ominąć także polskich przedsiębiorców, którzy dzięki Unii Europejskiej (UE) mogą liczyć na wsparcie w realizacji swoich pomysłów biznesowych.
9 maja jest Dniem Europy, potocznie zwanym też Dniem Unii Europejskiej. Tego dnia swoją europejskość świętują kraje przynależące do Wspólnoty Unii Europejskiej. Święto ustanowione zostało w rocznicę przedstawienia Planu Schumana, czyli planu utworzenia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, będącej zalążkiem dzisiejszej Unii Europejskiej. Część państw, niebędących członkami UE, dzień ten świętuje w rocznicę ustanowienia Rady Europy, czyli 5 maja.
Geneza Dnia Europy
„Wkład, jaki zorganizowana i żyjąca Europa może wnieść w cywilizację, jest niezbędny dla utrzymania pokojowych stosunków. (…) Europa nie powstanie od razu ani w całości: będzie powstawała przez konkretne realizacje, tworząc najpierw rzeczywistą solidarność” – brzmiał fragment deklaracji Roberta Schumana, francuskiego ministra spraw zagranicznych, wygłoszonej na posiedzeniu tamtejszego rządu w 1950 roku.
Nie bez powodu dzisiaj Schumana uznaje się za jednego z ojców i pionierów Unii Europejskiej. Jego plan zakładał koordynację produkcji stali i wydobycia węgla, a więc także funkcjonowanie przemysłu zbrojeniowego, między Francją a Niemcami. Idea ta miała na celu ekonomiczne uzależnienie tych dwóch krajów od siebie, uniemożliwiając tym samym powtórzenie w przyszłości konfliktu takiego jak zakończona zaledwie 5 lat wcześniej II wojna światowa.
Koncepcja powojennej integracji ekonomicznej, politycznej i gospodarczej Francji i Niemiec Zachodnich (RFN) w efekcie zaowocowała podpisaniem, niespełna rok później, traktatu paryskiego. Oprócz tych państw dokument podpisały także Belgia, Holandia, Włochy oraz Luksemburg. Wówczas powstała Europejska Wspólnota Węgla i Stali.
Niecałe 7 lat po wygłoszeniu Deklaracji Schumana na mocy tzw. traktatów rzymskich, podpisanych przez te same kraje, powstała z kolei Europejska Wspólnota Gospodarcza i Europejska Wspólnota Energii Atomowej. 3 listopada 1993 roku na mocy traktatu z Maastricht oficjalnie powstała Unia Europejska. Jej pierwotnymi członkami, poza sygnatariuszami traktatu paryskiego (w tym zjednoczonych w 1990 roku Niemiec), były: Dania, Irlandia, Wielka Brytania, Grecja, Hiszpania oraz Portugalia.
Spójny rozwój – Fundusze Europejskie
Unia Europejska wraz ze swoim wzrostem stała się wspólnotą krajów znajdujących się na różnych poziomach rozwoju i mierzących się z różnymi wyzwaniami. Jednym z celów organizacji stało się tym samym wyrównywanie szans i zmniejszenie różnic w funkcjonowaniu gospodarek członkowskich, co realizowane jest poprzez politykę rozwoju regionalnego, zwaną też polityką spójności lub polityką strukturalną.
Unia Europejska realizuje politykę spójności za sprawą tworzonego od lat budżetu UE. Dzięki wspólnym środkom finansowym sprostanie wyzwaniom rozwojowym poszczególnych krajów jest tańsze i skuteczniejsze, niż gdyby każde państwo członkowskie miało stawiać im czoła samemu.
Cele, na które Unia Europejska przeznacza fundusze, są ściśle powiązane z aktualną strategią jej rozwoju. Obecnie realizowana jest perspektywa Funduszy Europejskich na lata 2021-2027. To już czwarta, której beneficjentem jest Polska1. Warto odnotować, że nasz kraj rozpoczął właśnie 20. rok członkostwa w strukturach UE.
Szereg możliwości dla biznesu
Polskie członkostwo w Unii Europejskiej to lata dynamicznego rozwoju społeczno-gospodarczego naszego kraju. Środki unijne płynące do krajowego budżetu bez wątpienia przyczyniły się do znacznego wzrostu PKB. Jak podsumowywał ekonomista Ignacy Morawski po 15 latach obecności Polski w UE2, w ostatnich dekadach rozwijaliśmy się o ok. 1,5-2 p.p. szybciej niż kraje rozwinięte.
W 2004 roku, gdy Polska wchodziła do Unii Europejskiej, nasze PKB wyniosło 933,06 mln zł, a po 15 latach – 2 116,4 mld zł. Produkt krajowy brutto Polski wzrósł pomiędzy 2004 r. a 2018 r. o ponad 70%. Z kolei według wyliczeń Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE) ze stycznia 2023 roku3, gdyby nie nasze członkostwo w UE, PKB Polski byłoby niższe o 31%.
Oczywiście dane te to wynik nie tylko samego włączenia do struktur Wspólnoty, ale także całej transformacji ustrojowej Polski. To także ciężka praca każdej uczciwie pracującej osoby. Jednak gdyby nie wsparcie z Funduszy Europejskich, dzisiaj bez wątpienia nie bylibyśmy w tym samym miejscu, w którym jesteśmy.
Z danych PIE wynika także, że dzięki popytowi państw UE, w 2018 r. w Polsce istniało 3,324 mln miejsc pracy.
78% firm eksportujących, ankietowanych przez PIE we współpracy z GUS, zadeklarowało, że przynależność do Unii Europejskiej daje im lepszą pozycję konkurencyjną niż firmom spoza UE. Z lepszej pozycji korzystają przede wszystkim duże firmy, w których ponad połowę przychodów stanowi eksport oraz przedsiębiorstwa z udziałem kapitału zagranicznego4.
W minionych latach tysiące przedsiębiorców uzyskało także dotacje za pośrednictwem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP). Celem organizacji jest realizacja programów rozwoju gospodarki wspierających działalność innowacyjną, inwestycyjną i badawczą małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), rozwój regionalny, wzrost eksportu, rozwój zasobów ludzkich oraz wykorzystywanie nowych technologii w działalności gospodarczej.
Tylko w latach 2014-2022, PARP zawarła prawie 13,4 tys. umów o dofinansowanie, przyznała łącznie przedsiębiorcom, jednostkom samorządu terytorialnego, pomysłodawcom, ośrodkom innowacji, a także podmiotom świadczącym usługi szkoleniowe i doradcze ponad 15 mld zł dofinansowania z Funduszy Europejskich.
Projekty wsparte przez PARP za sprawą Funduszy Europejskich pozwoliły polskim przedsiębiorcom m.in. na tworzenie i realizację często pionierskich wyrobów czy usług, wdrożenie oszczędności, optymalizację wydatków i procesów, realizację zrównoważonych i prośrodowiskowych rozwiązań czy rozwój kompetencji kluczowych na rynku pracy. A to tylko przykłady.
76 miliardów euro na rozwój Polski
Polityka spójności przyczyniła się do realizacji w całej Europie tysięcy projektów realizowanych ze środków finansowych Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) oraz Funduszu Spójności5. Kolejne zrealizowane zostaną w ramach nowej perspektywy finansowej na lata 2021-2027.
W nowym rozdaniu funduszy unijnych Polska otrzyma największe środki na realizację polityki spójności spośród wszystkich krajów europejskich. 72,2 miliarda euro zostanie przeznaczone na politykę spójności, zaś 3,8 mld euro środków będzie pochodzić z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Łącznie to około 76 miliardów euro dotacji6.
Wśród programów, które finansowane będą do 2027 roku, znalazły się m.in. kontynuacje dotychczasowych realizacji, za które odpowiadać będzie Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
Programy ukierunkowane na polskich przedsiębiorców realizowane przez PARP
Programami, mającymi na celu wsparcie rozwoju polskich biznesów w nadchodzących latach, w które zaangażowana będzie Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, są:
– Program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG), zorientowany na inwestycje w projekty badawczo-rozwojowe, innowacyjne i zwiększające konkurencyjność polskiej gospodarki (budżet PARP: 2,82 mld euro);
– Program Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego (FERS), skupiający się na wzmacnianiu rynku pracy, rozwoju edukacji i usług zdrowotnych (budżet PARP: 1,37 mld zł);
– Program Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej (FEPW), nastawiony na wsparcie województw ściany wschodniej: lubelskiego, podlaskigoe, podkarpackiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego oraz części województwa mazowieckiego. Program ułatwia rozwój biznesu, transportu, obejmuje też inwestycje w sieci energetyczne, ochronę środowiska i turystykę (budżet PARP: 1,39 mld euro).
Wszystkie te programy realizowane są przy udziale Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.
Szczegółowe informacje o dostępnych programach, finansowanych z Funduszy Europejskich, skierowanych do przedsiębiorców i realizowanych za pośrednictwem PARP można poznać w ramach trwającego właśnie cyklu spotkań regionalnych.
1. https://www.gov.pl/web/fundusze-regiony/fundusze-ue-2021-27
2. http://ineuropa.pl/in15/wplyw-integracji-europejskie/
3. https://pie.net.pl/gdyby-nie-czlonkostwo-w-ue-pkb-polski-byloby-nizsze-o-31-proc-nizsze/
4. https://polskieradio24.pl/42/259/artykul/3097723,czy-polska-gospodarka-skorzystala-na-wejsciu-do-unii-zobacz-analize-ekspertow-pie
5. https://poland.representation.ec.europa.eu/strategie-i-priorytety/kluczowe-dzialania-ue-dla-polski/polityka-spojnosci_pl
6. https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/strony/o-funduszach/fundusze-2021-2027/aktualnosci/podsumowanie-2022-ponad-76-mld-euro-z-polityki-spojnosci-zatwierdzenie-programow-przez-ke-i-wyplata-zaliczek/
Kontakt dla mediów:
Luiza Nowicka, PARP
e-mail: luiza_nowicka@parp.gov.pl
tel.: 880 524 959
