Zazielenienie przedsiębiorstw. Wdrażaj zrównoważone rozwiązania ze wsparciem unijnym

Firmy nie unikną już konieczności dostosowywania biznesu do współczesnych wyzwań klimatycznych i związanych z nimi regulacji prawnych. Wprowadzenie zmian w zakresie wpływu działalności na środowisko naturalne służy nie tylko samemu środowisku, ale i wyróżnia firmę na rynku, zmniejsza koszty prowadzenia działalności oraz oddziałuje na jakość świadczonych usług. Z tego właśnie powodu na popularności wciąż zyskuje tzw. gospodarka o obiegu zamkniętym (GOZ) lub inaczej gospodarka cyrkularna (ang. circular economy). To model biznesowy, który minimalizuje zużycie surowców oraz powstawanie odpadów. Jej celem jest zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych i poziomu wykorzystania energii. Kreuje ona zamknięte pętle procesów, w których powstające odpady traktowane są jako surowce w kolejnych fazach produkcji. Takie działanie pomaga tworzyć zrównoważoną, niskoemisyjną i konkurencyjną gospodarkę wdrażającą idee ekoprojektowania oraz koncepcji 6R.

Zasada 6R może stanowić inspirację dla firm w zakresie działań i innowacji, które mogą zmniejszyć jej negatywny ślad środowiskowy. Koncepcja ta opiera się na zasadach:

· refuse (odmów) – nie kupuj tego, co przyczynia się do zwiększania ilości odpadów;

· reduce (ogranicz) – zmniejsz liczbę używanych rzeczy i zrewiduj listę tych, które uważasz za konieczność;

· reuse (użyj ponownie) – nie wyrzucaj zbyt szybko, wymieniaj się i przekazuj niepotrzebne rzeczy komuś, kto może ich potrzebować;

· repair lub recover (napraw) – staraj się uratować przedmiot, jeśli zniszczenia nie są wielkie;

· recycle (oddaj do recyklingu) – segreguj odpady i przyczyniaj się do przetwarzania surowców wtórnych np. szklanych butelek;

· rot (kompostuj) – kompostuj i nie marnuj jedzenia.

Od 10 maja trwa druga tura przyjmowania wniosków w konkursie „Ścieżka SMART”, realizowanym w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki na lata 2021-2027. Celem konkursu jest wsparcie rozwoju działań badawczych i innowacyjnych polskich biznesów. Łącznie w trwającym i nadchodzących naborach na polskich przedsiębiorców czeka jeszcze ponad 2,2 miliarda złotych, z 890 milionami złotych przewidzianymi w obecnej turze.

„Ścieżka SMART” opiera się na realizacji projektów modułowych. Wnioskodawca wybiera jeden z dwóch modułów obowiązkowych (prace badawczo-rozwojowe lub wdrożenie innowacji) oraz dowolną liczbę modułów fakultatywnych (cyfryzacja, zazielenienie przedsiębiorstw, internacjonalizacja, rozwój kompetencji, infrastruktura B+R).

Moduł zazielenienie ma na celu transformację przedsiębiorstw w kierunku zrównoważonego rozwoju oraz gospodarki o obiegu zamkniętym. Dofinansowanie działań inwestycyjnych i doradczych w tym module ma wpływać na zmianę myślenia przedsiębiorstw o całości prowadzonej działalności gospodarczej, uwzględniać w niej aspekty środowiskowe i model cyrkularny. Ponadto pomaga zaplanować i zrealizować funkcjonowanie przedsiębiorstwa w bardziej zrównoważonym modelu: od wyboru kontrahentów i zasobów, przez projektowanie produktów i usług, aż po zrównoważoną produkcję i zarządzanie odpadami oraz cyklem życia produktów (np. w zakresie ponownego wykorzystania odpadów oraz zastępowania bądź redukcji substancji szkodliwych). Inwestycje powinny wykazywać istotny wkład w realizację celów środowiskowych wykazanych w konkretnych wartościach liczbowych – jak różnica pomiędzy stanem przed realizacją projektu oraz po jego zakończeniu. Wdrażane rozwiązania muszą być innowacyjne co najmniej na poziomie przedsiębiorstwa.

Działania zaplanowane przez przedsiębiorcę w module zazielenienie muszą prowadzić co najmniej do jednego z poniższych efektów:

· lepszej gospodarki odpadami w przedsiębiorstwie;

· zwiększenia efektywności energetycznej w procesach produkcyjnych;

· zmniejszenia emisji zanieczyszczeń do atmosfery w wyniku prowadzonej działalności przemysłowej lub usługowej;

· wprowadzenia bardziej wydajnej gospodarki materiałowej;

· wytworzenia produktów w filozofii zero waste.

Moduł obejmuje, oprócz dofinansowania wydatków inwestycyjnych, również wsparcie w zakresie usług doradczych dotyczących ekoprojektowania, weryfikacji technologii środowiskowych (Environmental Technology Verification, ETV), przeprowadzania środowiskowej oceny cyklu życia (Life-Cycle Assessment, LCA), oceny śladu środowiskowego produktu (Product Environmental Footprint, PEF) lub wdrożenia płynących z nich rekomendacji i wsparcie inwestycji w ramach zazieleniania przedsiębiorstw.

W celu realizacji działań, które zakończą się jednym z wymienionych powyżej efektów środowiskowych, można pozyskać dofinansowanie na pokrycie następujących wydatków:

· zakup gruntów oraz nieruchomości zabudowanych,

· zakup środków trwałych innych niż nieruchomości,

· nabycie robót i materiałów budowlanych,

· nabycie wartości niematerialnych i prawnych,

· koszty usług doradczych w tym przeprowadzenie audytu energetycznego,

· koszty LCA[footnoteRef:1] oraz PEF[footnoteRef:2]. [1: Ocena Cyklu Życia jest techniką, która służy do zbadania aspektów środowiskowych i potencjalnych wpływów w całym okresie życia wyrobu począwszy od pozyskania lub wytworzenia surowca z zasobów
naturalnych przez produkcję, użytkowanie, aż do ostatecznej likwidacji.] [2: Ocena Śladu Środowiskowego Produktu jest ogólną metodą mającą na celu pomiar potencjalnego oddziaływania produktu na środowisko w całym cyklu życia oraz informowanie o nim, określoną w załączniku I do Zalecenia Komisji (UE) 2021/2279 z dnia 15 grudnia 2021 r. w sprawie stosowania metod oznaczania śladu środowiskowego do pomiaru efektywności środowiskowej w cyklu życia produktów i organizacji oraz informowania o niej.]

· 70% wydatków dotyczących środków trwałych, materiałów i robót budowlanych oraz wartości niematerialnych i prawnych (poziom wsparcia wynika z mapy pomocy regionalnej);

· 50% wydatków obejmujących usługi doradcze, w tym wspierających innowacyjność;

· 80% wydatków związanych z ochroną środowiska.

Ogłoszenie kolejnego naboru wniosków w ramach „Ścieżki SMART”, za pośrednictwem PARP, planowane jest na 6 czerwca 2023 roku – nabór dla MŚP, obejmujący projekty na rzecz dostępności. Nabór wniosków skierowany do konsorcjów MŚP będzie ogłoszony w październiku 2023 roku.

Więcej informacji o konkursie znajduje się na stronie programu „Ścieżka SMART”.

Kontakt dla mediów:
Luiza Nowicka, PARP
e-mail: luiza_nowicka@parp.gov.pl
tel.: 880 524 959