Przedsiębiorco! Chcesz, by Twoja firma weszła na tory gospodarki cyrkularnej i zyskała nowe możliwości, ale nie wiesz, od czego zacząć? Sięgnij po najnowszy poradnik pn. „Współpraca na rzecz transformacji w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym. Przewodnik dla przedsiębiorców”. Celem jest dostarczenie wiedzy i praktycznych wskazówek na temat możliwości zamykania obiegów gospodarczych w przedsiębiorstwie, a także zawiązywania współpracy w tym zakresie z nowymi jak i dotychczasowymi kooperantami. Zapraszamy do lektury!
Gospodarka obiegu zamkniętego (GOZ) zajmuje wysoką pozycję w agendzie instytucji Unii Europejskiej i ma w nich solidne wsparcie. Od 1 stycznia 2026 roku wszystkie firmy w UE, w tym małe i średnie przedsiębiorstwa spełniające określone kryteria, zostaną objęte obowiązkiem sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju i będą zobowiązane do raportowania swoich działań w zakresie ochrony środowiska.1 Dwa lata przed wprowadzeniem tego obowiązku w MŚP to odpowiedni moment na przygotowanie firm do przyszłych nieuniknionych audytów i podjęcie inicjatywy w kierunku uwzględniania wytycznych zrównoważonego rozwoju w swojej działalności.
GOZ – wybór czy konieczność?
Przedsiębiorcy nie powinni postrzegać procesu transformacji cyrkularnej jedynie w kategorii kosztu, który muszą ponieść. Przyjęcie zasad gospodarki o obiegu zamkniętym może również uwolnić wcześniej niewykorzystaną wartość zasobów, a przy tym zwiększyć odporność, ograniczyć ryzyka oraz zminimalizować negatywne efekty działalności firm.
Firmy produkcyjne w UE wydają średnio około 40% swoich pieniędzy na materiały, więc argumenty biznesowe przemawiające za przejściem na gospodarkę cyrkularną są oczywiste. Modele obiegu zamkniętego mogą zwiększyć ich rentowność, chroniąc je jednocześnie przed wahaniami cen zasobów, co można było zaobserwować podczas pandemii.
Obecnie obowiązujący standardowy model gospodarczy związany jest z ogromnym marnotrawstwem zasobów i utratą ich wartości. Marnotrawstwo to w dużej części nie wynika z pomyłek biznesowych czy błędnych decyzji pojedynczych konsumentów, ale jest związane z funkcjonującym systemem gospodarczym. Musimy pilnie zmienić nasz model gospodarczy, aby uwzględniał ograniczone zasoby i możliwości regeneracyjne Ziemi. Przejście w kierunku modelu o obiegu zamkniętym jest takim rozwiązaniem, pomaga firmom zdywersyfikować dostęp do surowców, zwiększyć ich odporność na niespodziewane sytuacje społeczno-gospodarcze, dotrzeć do nowych rynków i klientów oraz wypełnić rosnące wymogi w zakresie zrównoważonej działalności gospodarczej.
Coraz więcej firm implementuje koncepcję zamykania obiegów gospodarczych, co oznacza, że te partnerstwa prawdopodobnie przekształcą się w wielostronne koalicje, tworzące cyrkularne ekosystemy. Firmy, które pozostaną w tyle, będą musiały stawić czoła zmianom rynkowym, regulacyjnym i społecznym. Zgodnie z obecnymi trendami utracą przewagę konkurencyjną na rzecz podmiotów, które są w stanie przekształcić swoje modele biznesowe i operacyjne. W celu utrzymania pozycji konkurencyjnej i zrealizowania swoich ambicji w zakresie zrównoważonego rozwoju firmy powinny realizować odważne strategie i partnerstwa, aby wykorzystać możliwości oferowane przez transformację obowiązującego modelu gospodarczego.
Solidna dawka wiedzy
– Firmy coraz częściej uwzględniają GOZ w swoich strategiach biznesowych i przyjmują długofalowe działania zmierzające m.in. do zmniejszenia zużycia surowców naturalnych. Wielu przedsiębiorców poszukuje informacji na temat tego, jak skutecznie wdrożyć model gospodarki cyrkularnej do swojej działalności. Poradnik opracowany przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości i Instytut Innowacji i Odpowiedzialnego Rozwoju INNOWO stanowi odpowiedź na to zapotrzebowanie – mówi Izabela Banaś, zastępca dyrektora Departamentu Analiz i Strategii PARP i dodaje: – Publikacja jest nośnikiem kompleksowej wiedzy m.in. na temat tego, jak przeprowadzić diagnozę możliwości zamykania obiegów gospodarczych, jak wdrożyć proces transformacji cyrkularnej w firmie i w jaki sposób nawiązać kooperację w tym zakresie. Jednocześnie przedsiębiorcy muszą pamiętać, że dopóki model gospodarki o obiegu zamkniętym nie stanie się standardem, każda firma będzie musiała wytyczać indywidualną ścieżkę w tym kierunku.
Poradnik jest kierowany do wszystkich osób zarządzających firmami oraz zainteresowanych tematyką transformacji cyrkularnej i nawiązywaniem współpracy. Warto mieć na uwadze, że kluczowa w tym procesie jest właśnie rola partnerstw zarówno z przedsiębiorstwami, jak i ze światem nauki i podmiotami publicznymi. Partnerstwa oferują przede wszystkim szybszą i bardziej efektywną drogę przepływu informacji, wiedzy i zasobów. Przejście na model gospodarki o obiegu zamkniętym w izolacji jest praktycznie niemożliwe, a na pewno nieopłacalne.
W poradniku można znaleźć wiele cennych wskazówek i inspiracji na temat tego, jak skutecznie przeprowadzić proces cyrkularnej transformacji przedsiębiorstwa. Zaprezentowano konkretne narzędzia i technologie do wykorzystania. Kolejne etapy działań zobrazowane zostały dobrymi praktykami firm, które wprowadziły u siebie omawiane zmiany. Zawarte w przewodniku przykłady i konkretne kroki mogą stanowić schemat działań niemal dla każdej firmy zamierzającej przejść w kierunku GOZ.
Zapraszamy do lektury!
Projekt jest współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego ze środków programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej (FEPW) 2021–2027.
[1] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniająca dyrektywę 2013/34/UE, dyrektywę 2004/109/WE, dyrektywę 2006/43/WE oraz rozporządzenie (UE) nr 537/2014 w odniesieniu do sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju