Bezrobocie wśród młodych. Alarmujące dane płyną z raportu PARP

Najnowszy raport PARP ukazuje aktualną sytuację na rodzimym rynku pracy. Dokument zawiera dane z badań dotyczące bezrobocia, kompetencji cyfrowych, zmian w modelach pracy oraz roli edukacji w przygotowaniu młodych ludzi do dynamicznie rozwijającego się rynku pracy.

Na rynek pracy wkracza pokolenie urodzone po 1995 roku, czyli pokolenie Z. Z raportu OLX¹ wynika, że w 2025 roku co piąty pracownik w Polsce będzie należał do tej grupy. Zetki wprowadzają nową jakość, znacząco wpływając na zarządzanie i kulturę organizacyjną. Cenią sobie transparentność zarówno w kwestiach rozwoju zawodowego, jak i wynagrodzeń, co sprzyja tworzeniu jasnych ścieżek awansu oraz bardziej precyzyjnych struktur płac. Co trzeci pracodawca, który wziął udział w badaniu stwierdził, że obecność Zetek w firmie przyczyniła się do opracowania konkretnych i transparentnych perspektyw awansu finansowego oraz siatki wynagrodzeń. 

Choć dopiero zaczynają swoją karierę, są bardziej zaangażowani w wykonywanie obowiązków zawodowych niż inne grupy pokoleniowe, szczególnie gdy praca jest zgodna z ich pasjami. Według badania OLX, 57% przedstawicieli pokolenia Z uważa, że ich wynagrodzenie jest adekwatne do doświadczenia, a prawie 60% czuje, że ich przełożeni traktują ich po partnersku. Ponadto, ponad połowa z nich podkreśla, że ich preferencje dotyczące modelu pracy zostały uwzględnione w miejscu zatrudnienia.

Chociaż prognozy wskazują, że wkrótce co piąty pracownik w Polsce będzie należał do pokolenia Z, sytuacja młodych ludzi na rynku pracy pozostaje trudna. W sierpniu 2024 roku stopa bezrobocia wśród osób poniżej 25. roku życia wyniosła 10,2%², co oznacza wzrost o 0,1 punktu procentowego w porównaniu z poprzednim miesiącem. Ten wzrost może być oznaką narastających trudności młodzieży w znalezieniu zatrudnienia, szczególnie w kontekście rynku pracy, który coraz częściej wymaga specjalistycznych kompetencji i doświadczenia zawodowego.

Te dane są niepokojące, ponieważ młode osoby stanowią kluczową grupę dla przyszłości gospodarki. Wysokie bezrobocie w tej grupie wiekowej może prowadzić do zjawiska NEET (ang. Not in Education, Employment, or Training), co oznacza, że osoby te nie pracują, nie uczestniczą w edukacji ani szkoleniach. Chociaż w Polsce problem NEET zmniejsza się na przestrzeni lat, nadal stanowi poważne wyzwanie.

Dla porównania, według danych GUS[footnoteRef:3] stopa bezrobocia wśród wszystkich czynnych zawodowo Polaków wynosi 5% i nie zmieniła się w stosunku do poprzedniego roku. Jednym z niepokojących trendów wskazanych w raporcie jest zmniejszenie liczby ofert pracy. W sierpniu 2024 roku zgłoszono 79,8 tys. wolnych miejsc pracy, co stanowi spadek o 17,7% w porównaniu do lipca i o 16,2% w porównaniu do sierpnia 2023 roku. Mniejsza liczba ofert może wskazywać na spadek aktywności rekrutacyjnej w niektórych sektorach gospodarki, co może wynikać z sezonowych wahań lub trwalszych zmian strukturalnych³.

Pomimo tego, przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw wyniosło w sierpniu 2024 roku 8 189,74 zł, co oznacza wzrost o 11,1% w porównaniu do poprzedniego roku. Jednak w porównaniu do lipca 2024 wynagrodzenia spadły o 1,1%, co może sugerować, że pracodawcy zmniejszają dynamikę zatrudniania, mimo wzrostu płac.

Praca hybrydowa stała się nową normą dla wielu firm po pandemii. Choć ten model oferuje większą elastyczność, eksperci Manpower zwracają uwagę na wyzwania związane z zarządzaniem zespołami rozproszonymi. Efektywna współpraca i komunikacja stają się kluczowe dla sukcesu w nowej erze pracy.

Wysoka stopa bezrobocia wśród młodych ludzi uwydatnia potrzebę wdrożenia programów wsparcia, takich jak praktyki zawodowe, staże czy mentoring, które mogłyby pomóc w zdobyciu odpowiednich umiejętności i doświadczeń. Inwestowanie w rozwój kompetencji cyfrowych oraz promowanie elastycznych form zatrudnienia, takich jak praca hybrydowa, mogłoby znacząco poprawić ich sytuację, zwiększając konkurencyjność młodzieży na rynku pracy oraz ich szanse na stabilne zatrudnienie.

Więcej informacji w raporcie na stronie PARP w zakładce Strefa Wiedzy.

__________________________________

Raport przygotowany w ramach projektu pozakonkursowego FERS pn. „Rozwój i doskonalenie systemu sektorowych rad ds. kompetencji”.