25 lat PARP: Innowacje, cyfryzacja i rekordowe środki dla polskich firm

– W ramach FENG zostanie ogłoszonych najwięcej naborów, bo aż jedenaście, na kwotę niemal 1,4 mld zł. Z kolei z FEPW przewidziano sześć naborów, w których wnioskodawcy będą ubiegać się o 350 mln zł. FERS to dwa nabory opiewające na 443 mln zł – mówi Katarzyna Duber-Stachurska, prezes PARP. – Od początku realizacji programów na lata 2021–2027 (w tym KPO) do końca 2025 r. Agencja ogłosi aż 65 naborów wniosków na kwotę ponad 19,7 mld zł – podsumowuje prezes PARP.

Takie liczby są powodem do dumy i świętowania, zwłaszcza gdy jest ku temu wyjątkowy powód. W tym roku Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości kończy 25 lat! Z tej okazji przewidziano obchody jubileuszu połączone z galą XXVI edycji konkursu „Polski Produkt Przyszłości”. Elementem celebracji 25-lecia PARP ma być również publikacja na temat znaczenia funduszy europejskich dla polskiej przedsiębiorczości.

Rewolucja technologiczna, której jesteśmy naocznymi świadkami, całkowicie zdominowała myślenie na temat najważniejszych rozwiązań przyszłości. Na podstawie raportu firmy Capgemini „TechnoVision Top 5 Tech Trends to Watch in 2025”¹. wskazujemy technologie o kluczowym znaczeniu w 2025 roku. 

Rzecz jasna sztuczna inteligencja, w tym generatywna AI (Gen AI), znalazła się na pierwszym miejscu. Chodzi przede wszystkim o tzw. agenta AI, który wykonuje zadania w imieniu użytkownika. Może on automatyzować procesy, podejmować decyzje i inteligentnie wchodzić w interakcje z otoczeniem. Kolejnym etapem będzie pojawienie się tzw. superagenta – koordynatora wielu systemów AI, który zoptymalizuje ich interakcje. Autorzy raportu uważają, że w 2025 roku te rozwiązania stworzą nowe ekosystemy AI w różnych branżach, umożliwiając osiągnięcie niespotykanego dotąd poziomu efektywności i innowacji.  

Wśród technologicznych trendów na drugim miejscu uplasowało się cyberbezpieczeństwo. Ponieważ w 2025 roku generatywna sztuczna inteligencja stanie się narzędziem służącym do jeszcze bardziej zaawansowanych i powszechnych cyberataków, w istotny sposób zwiększy zagrożenie dla organizacji. Udział Gen AI w procesach decyzyjnych i zarządzaniu operacyjnym będzie wzrastał, stąd kluczowym wyzwaniem stanie się budowanie zaufania użytkowników do tej technologii.

Na trzecim miejscu w zestawieniu znalazły się automatyzacja i robotyka oparta na AI. Wraz z rosnącą autonomią robotów oraz powierzaniem sztucznej inteligencji coraz bardziej złożonych procesów decyzyjnych, przyszłość pracy może ulec fundamentalnej zmianie, co wpłynie na tradycyjne struktury władzy.

Czwarte miejsce w rankingu zajął temat energetyki jądrowej, która w 2025 roku powróci na szczyt priorytetów biznesowych jako kluczowe źródło czystej, niezawodnej i kontrolowalnej energii. Na piąte miejsce trafiło zagadnienie łańcuchów dostaw nowej generacji – elastyczne, ekologiczne i wspierane przez AI.

Polska zdecydowanie rozwinęła skrzydła w zakresie stosowania technologii cyfrowych w sprzedaży produktów i/lub usług, jednak wciąż ma przestrzeń na postęp w tym zakresie. W wyniku przemian technologicznych związanych z pandemią w Europie średnio 40% młodych firm zaczęło stosować technologie cyfrowe lub zwiększyło zakres ich stosowania (w Polsce: 50% młodych firm) – czytamy w „Raporcie z Badania Przedsiębiorczości. GEM. Polska 2024”, opracowanym przez PARP. Ponadto aż 57% młodych i 42% dojrzałych przedsiębiorców jest przekonanych o konieczności używania technologii cyfrowych w biznesie.

Podobne wnioski płyną z raportu BGK pn. „Cyfryzacja w sektorze MŚP – szanse i ograniczenia”²: większość firm spodziewa się pozytywnego wpływu procesu cyfryzacji na swoją działalność, ale jednocześnie co piąta badana firma nadal nie korzysta z żadnych narzędzi cyfrowych. O ile średnie i małe firmy w dużej mierze wdrożyły już przynajmniej podstawowe rozwiązania cyfrowe, o tyle mikroprzedsiębiorstwa w przeważającej części wciąż znajdują się w początkowej fazie transformacji cyfrowej. 

Lukę w tym obszarze dostrzega również Ministerstwo Cyfryzacji. W październiku 2024 roku stojący na czele tego resortu minister Krzysztof Gawkowski przedstawił projekt Strategii Cyfryzacji Polski do 2035 roku, którego głównym celem ma być poprawa jakości życia obywateli dzięki cyfryzacji. Strategia zakłada, że w 2035 r. aż 85% z nas będzie miało kompetencje cyfrowe na poziomie podstawowym, a 50% – zaawansowanym. Ponadto do 2030 roku Polska ma przeznaczyć przeszło 100 mld zł na cyfryzację, dzięki czemu powinna zyskać co najmniej 1,5 mln specjalistów od technologii informacyjnych i komunikacyjnych.

Jednym z istotniejszych wyzwań w najbliższych latach związanych z rozwojem polskiego sektora MŚP będzie proces transformacji cyfrowej. Nieodzowne będzie uwzględnienie w strategiach cyfryzacji specyfiki tych firm, ich wielkości i branży. Deficyt pracowników IT oraz ograniczony dostęp do finansowania to najczęściej wymieniane przez przedsiębiorców bariery na drodze do cyfryzacji. PARP zamierza wyjść naprzeciw tym ograniczeniom i pomóc polskim firmom wdrażać rozwiązania, które już dziś przesądzają o efektywnej produkcji i ekspansji na rynki międzynarodowe.

– Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości od 25 lat pośredniczy w przekazywaniu środków unijnych. Na przestrzeni ćwierćwiecza swojej działalności PARP zyskała opinię wiarygodnej i rzetelnej instytucji, której zaufały tysiące przedsiębiorców. Sukcesywnie poszerzamy zakres naszych zadań, wzbogacamy ofertę, by maksymalnie dopasować ją do aktualnych potrzeb polskich firm oraz jednostek naukowych i badawczych – mówi Joanna Zembaczyńska-Świątek, zastępca prezes PARP. – W tym roku PARP zostały powierzone zadania Fundacji Platforma Przemysłu Przyszłości (FPPP), co oznacza, że szczególny nacisk zostanie położony na obszary dotyczące transformacji cyfrowej i Przemysłu 4.0. Planujemy intensywne działania informacyjno-edukacyjne oraz analityczno-badawcze, których celem jest zwiększenie świadomości i wiedzy przedsiębiorców na temat korzyści płynących z transformacji cyfrowej – zaznacza Joanna Zembaczyńska-Świątek.

W związku z przejęciem zadań FPPP Agencja planuje organizację licznych spotkań eksperckich oraz konferencji z zakresu nowoczesnych technologii. Wyniki realizowanych projektów badawczych i analitycznych będą podstawą do wypracowania zarówno standardów oceny poziomu transformacji cyfrowej w przedsiębiorstwach, jak i standardów jakości usług oraz narzędzi wsparcia. Ponadto przedsiębiorcy mogą spodziewać się ogłoszenia konkursów, które pozwolą im zdobyć środki finansowe na pokrycie kosztów procesu cyfryzacji w firmie.

Nie ulega wątpliwości, że w związku z aktualną sytuacją geopolityczną kwestie związane z bezpieczeństwem gospodarczym powinny odgrywać większą rolę niż dotychczas. Ochrona unikalnych technologii w tym zakresie została uznana za jedno z głównych wyzwań przez Komisję Europejską, która w 2024 r. zaproponowała m.in. utworzenie Platformy Strategicznych Technologii dla Europy (STEP).

To instrument służący do opracowywania nowych, kluczowych technologii mających znaczenie dla ekologicznej i cyfrowej transformacji oraz dla strategicznej suwerenności UE. Celem jest zwiększenie zdolności produkcyjnych w zakresie:

– technologii cyfrowych, np. mikroelektroniki, przetwarzania w chmurze, sztucznej inteligencji, cyberbezpieczeństwa i 5G;

– czystych technologii, takich jak energia odnawialna, magazynowanie energii elektrycznej i ciepła, paliwa odnawialne pochodzenia niebiologicznego, zrównoważone paliwa alternatywne;

– biotechnologii, np. biomolekuł, środków farmaceutycznych, technologii medycznych itp.

Zadaniem STEP ma być dodatkowe wzmocnienie istniejących już instrumentów pomocy finansowej na tworzenie i rozwój inwestycji. Instrument ten ma być także wsparciem tych obszarów, które mogą decydować o przewadze technologicznej Europy i przyczynią się do rozwoju inwestycji na obszarze Jednolitego Rynku.

W grudniu ubiegłego roku Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej ogłosiło zmiany w programie FENG, dotyczące utworzenia nowego priorytetu wspierającego rozwój i wytwarzanie technologii krytycznych. Na stronie MFiPR czytamy: „W ramach projektu Programu FENG zaproponowano utworzenie nowego 5. Priorytetu Wsparcie projektów realizujących cele inicjatywy STEP. Będzie on wspierał rozwój i wytwarzanie technologii krytycznych, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/795 z dnia 29 lutego 2024 r. w sprawie ustanowienia Platformy na rzecz Technologii Strategicznych dla Europy (STEP)”³.

– Agencji została powierzona częściowo realizacja nowego priorytetu FENG, na który przeniesiono 901 mln euro. STEP będzie realizowany z myślą o małych, średnich i dużych przedsiębiorstwach. Głównym obszarem wsparcia ma być wdrożenie technologii krytycznych w jednym z trzech sektorów: technologii cyfrowych i innowacji w ramach głębokich technologii; czystych i zasobooszczędnych technologii oraz biotechnologii, w tym produktów leczniczych o krytycznym znaczeniu i ich składniki – mówi Katarzyna Duber-Stachurska.

Zgłaszany projekt musi wnosić na rynek wewnętrzny UE przełomowy element o znaczącym potencjale gospodarczym lub przyczyniać się do ograniczania lub zwalczania strategicznej zależności Unii. Ocenie będzie podlegać nie tylko sam projekt przedstawiony we wniosku o dofinansowanie, lecz także potencjał i doświadczenie wnioskodawcy. Wiąże się to z tym, że jego dotychczasowa działalność musi być co najmniej zbliżona i powiązana z wnioskowaną.

W ramach zmiany programu FENG planowane jest uruchomienie w I priorytecie programu instrumentów finansowych w formie pożyczek, które będą skierowane do przedsiębiorców. Nowa inicjatywa w postaci Funduszu Transformacji Cyfrowej i Przyjaznej dla Środowiska – to ok 800 mln zł na sfinansowanie procesu transformacji przedsiębiorstwa w kierunku Przemysłu 4.0 oraz zielonych technologii.

Obecnie trwają prace koncepcyjne dotyczące kształtu nowego instrumentu i warunków na jakich będą oferowane pożyczki. Rozpoczęcie właściwych prac będzie możliwe po zatwierdzeniu zmiany FENG przez Komisję Europejską, które jest planowane w połowie 2025 r.

W 2025 roku PARP będzie odpowiedzialna za kontynuację realizacji trzech dotychczasowych programów z nowej perspektywy finansowej na lata 2021–2027: FENG (budżet PARP 1,5 mld zł), FEPW (budżet PARP 1,8 mld zł), FERS (budżet PARP 548,5 mln zł). Łączna kwota alokacji na kontynuację i ogłaszanie nowych naborów wynosi niemal 4 mld zł.

W ramach działań w FENG planowana jest m.in. realizacja kompleksowych projektów o charakterze badawczo-rozwojowym lub wdrożeniowym czy działania na rzecz rozwoju start-upów. Przewidziano również instrumenty dla klastrów oraz instytucji otoczenia biznesu, a także działania ukierunkowane na internacjonalizację.

W programie dla Polski Wschodniej kontynuowana będzie pomoc dla pomysłodawców na rozwój nowych spółek w platformach startowych. Ponadto przewidziano również wsparcie dla MŚP w zakresie wprowadzania nowych produktów dzięki wykorzystaniu procesów wzorniczych oraz konkursy w zakresie gospodarki obiegu zamkniętego. W 2025 roku nadal będą realizowane działania na rzecz poprawy infrastruktury drogowej i mobilności miejskiej w tej części kraju. PARP kładzie również duży nacisk na dalszy rozwój turystyki w Polsce Wschodniej.

W ramach FERS Agencja udostępnia szeroki wachlarz możliwości szkoleniowo-doradczych dla przedsiębiorców i pracowników w kilku kluczowych obszarach dla rozwoju społeczno-gospodarczego: dostosowanie przedsiębiorstw do zmian i radzenie sobie w trudnościach, wsparcie w postaci usług rozwojowych dla przedsiębiorców wynikających z rekomendacji Sektorowych Rad ds. Kompetencji, pomoc w zakresie wyzwań będących konsekwencjami zmian demograficznych oraz na rynku pracy, a także upowszechnienie tematu dostępności towarów i usług dla osób ze szczególnymi potrzebami.

W programie FERS w bieżącym roku będą podejmowane również działania upowszechniające wśród przedsiębiorstw korzyści wynikające z uczenia w miejscu pracy i budowania współpracy na linii przedsiębiorca – uczelnia/szkoła. Ponadto w związku z uchwalonymi przez rząd zmianami w zakresie FERS pojawi się nowy typ projektu dotyczący przygotowania pracodawców do wprowadzenia i zarządzania zmianami w firmie łączącymi się z automatyzacją i technologiami. To nie koniec nowości. W obliczu wyzwań związanych z lukami kompetencyjnymi na rynku pracy w bieżącym roku planowany jest nabór do pilotażowego działania, obejmującego Indywidualne Konta Rozwojowe (IKR). Konta szkoleniowe mogą przypominać skarbonkę lub konto oszczędnościowe, do którego wpadają pieniądze przeznaczone na kursy lub inne formy podnoszenia kompetencji i kwalifikacji. Pilotaż ruszy w 2026 roku, obejmie grupę 7,7 tys. Polaków, a na jego realizację zaplanowano 115,5 mln zł.

Agencja od samego początku swojego istnienia stawia na edukację i rozwój kompetencji, prowadzi również działania badawczo-analityczne. Nie inaczej będzie w nowym 2025 roku, który zapowiada się dla PARP niezwykle intensywnie. W nadchodzących miesiącach Agencja zamierza bowiem opublikować kilkadziesiąt opracowań, raportów i poradników dla przedsiębiorców. W dalszym ciągu będzie również rozbudowywać swoją ofertę szkoleniowo-doradczą, m.in. Bazę Usług Rozwojowych oraz e-learningową platformę z bezpłatnymi kursami – Akademię PARP.

Przedsiębiorcy i osoby zainteresowane założeniem swojej firmy mają możliwość poszerzenia wiedzy bez wychodzenia z domu z takich dziedzin, jak: finanse, prawo, zarządzanie, marketing czy kompetencje osobiste. Do 31 grudnia 2024 r. na platformie Akademii PARP zostało opublikowanych łącznie 78 kursów. W 2024 r. największym zainteresowaniem cieszyły się następujące:

1. Jak założyć własną firmę?

2. Media społecznościowe w biznesie

3. Umiejętności interpersonalne

Ukończenie kursu w ramach Akademii PARP potwierdza certyfikat – w zeszłym roku wydano ich aż 59 623. O popularności tej platformy świadczy też liczba zarejestrowanych użytkowników, która w 2024 roku wzrosła do niemal 282 tysięcy. W bieżącym roku planowane jest uruchomienie aż 10 nowych kursów, m.in. w zakresie tworzenia strategii i planów rozwojowych w firmie, mediacji, różnic międzykulturowych czy sztucznej inteligencji w biznesie.

Z kolei z usług oferowanych w BUR w zeszłym roku skorzystało ponad 53,5 tys. pracowników i właścicieli firm z sektora MŚP oraz osób prywatnych. Zrealizowano ponad 17 tys. usług szkoleniowych i doradczych, które trwały łącznie aż 668 833 godziny. Każdego miesiąca w Bazie publikowano średnio prawie 9 tys. nowych usług rozwojowych, a ponad 6 tys. nowych użytkowników zakładało konta, aby móc korzystać  z szerokiej oferty systemu. Łącznie odnotowano ponad 86 tys. zapisów na szkolenia. Warto dodać, że podmioty zarejestrowane w BUR mogą skorzystać z Usług Rozwojowych 4.0, które umożliwiają otrzymanie dofinansowania na szkolenie i doradztwo lub na zakup licencji służących do stworzenia, rozwoju i sprzedaży nowych form usług rozwojowych.

Więcej informacji o naborach znajdziesz na stronie PARP: https://www.parp.gov.pl/component/grants/grantss?sort=default&term%5B%5D=1&term%5B%5D=2&text_search=

Nie wiesz z jakiego wsparcia możesz skorzystać? Skontaktuj się z nami. Konsultanci Infolinii PARP dopasują ofertę Funduszy Europejskich do Twoich potrzeb.

Zadzwoń 22 574 07 07 lub napisz https://www.parp.gov.pl/kontakt