Polska nowym centrum innowacji? Jak wspieramy startupy i budujemy ekosystem przyszłości

Polska coraz śmielej zaznacza swoją obecność na mapie europejskich centrów startupowych. Rodzime startupy prezentują się jako podmioty dynamiczne, z kulturą nastawioną na współpracę, posiadające cenne kontakty, korzystające z mentoringu oraz charakteryzujące się obecnością w firmie osób z doświadczeniem biznesowym.¹ Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) oferuje programy wspierające młode firmy na każdym etapie rozwoju – od pomysłu po skalowanie działalności za granicą.​

Polska nie jest już tylko rynkiem wschodzącym. Dzięki rosnącej liczbie specjalistów, rozwiniętej infrastrukturze i programom wsparcia – startupy mogą rozwijać się szybciej i skuteczniej niż w wielu innych państwach regionu. Zgodnie z raportem PARP Global Entrepreneurship Monitor (GEM) 2024² eksperci uznają te podmioty za bardzo istotne dla rozwoju polskiej gospodarki. Choć ich zdaniem mechanizmy wsparcia dla startupów wciąż wymagają usprawnień, to nasz kraj staje się coraz atrakcyjniejszym miejscem do prowadzenia innowacyjnego biznesu. Tylko w 2024 roku rodzime startupy pozyskały łącznie 2,1 mld zł od 147 funduszy.³ 

Wzrost zainteresowania Polską jako miejscem do rozwoju startupu to nie tylko efekt lokalnego ekosystemu, lecz także globalnych zmian w podejściu do inwestowania w nowe technologie. W naszym kraju występuje wysoki poziom wiedzy technologicznej i biznesowej. Raport GEM dowodzi, że osoby działające w formule startup znacznie częściej niż właściciele innych firm szukają sposobu na zrewolucjonizowanie branży, a ich produkty częściej charakteryzują się innowacyjnością, choćby na skalę kraju. To dowodzi, że polscy przedsiębiorcy nie tylko dostosowują się do trendów, ale również aktywnie je kreują, wprowadzając innowacyjne rozwiązania i podważając status quo w swoich sektorach.

Polski ekosystem startupowy rozwija się dynamicznie. Technologie takie jak AI czy deep tech zdobywają coraz większą popularność w sektorach finansów, medycyny i logistyki. Projekty związane ze sztuczną inteligencją w ubiegłym roku przyciągnęły w naszym kraju inwestycje o wartości ponad 1 mld zł.⁴ Równocześnie rośnie rola „zielonych innowacji” – startupy zajmujące się energią odnawialną, gospodarką obiegu zamkniętego oraz redukcją emisji CO₂ pozyskują coraz więcej inwestorów i z sukcesem wchodzą na rynki zagraniczne.

– Widzimy wyraźny wzrost zainteresowania rozwiązaniami z zakresu ESG (environment, social and governance). Młode firmy, które myślą o zrównoważonym rozwoju, mają większe szanse na otrzymanie finansowania. To trend, który będzie się nasilał, ponieważ inwestorzy coraz częściej kierują swoje środki w stronę firm odpowiedzialnych społecznie i środowiskowo. W dłuższej perspektywie startupy, które uwzględniają zasady ESG, nie tylko łatwiej zdobywać będą kapitał, lecz także budować będą większe zaufanie wśród klientów i partnerów biznesowych – zauważa Marcin Seniuk, dyrektor Departamentu Rozwoju Startupów w PARP.

Mimo pozytywnych trendów startupy wciąż mierzą się z ograniczeniami. Kluczowym problemem pozostaje dostęp do kapitału na wczesnym etapie rozwoju. Choć funduszy venture capital przybywa, wielu przedsiębiorców nadal poszukuje wsparcia poza Polską. Ekspansja zagraniczna również stanowi wyzwanie, konkurencja na globalnym rynku jest duża, a bariery regulacyjne często utrudniają rozwój.

– Dynamicznie zmieniające się przepisy, zwłaszcza w obszarze ochrony danych i AI, wymagają od młodych firm dużej elastyczności. Na szczęście startupy nie są pozostawione same sobie – programy wsparcia zarówno finansowego, jak i doradczego pomagają im skalować biznes i skutecznie konkurować na globalnym rynku. Polska mimo pewnych barier konsekwentnie umacnia swoją pozycję kluczowego huba innowacji w Europie Środkowo-Wschodniej – podsumowuje Marcin Seniuk.

Zgodnie z raportem „Polskie startupy 2024” najbardziej oczekiwane wsparcie przez przedsiębiorców dotyczy finansowania oraz zarządzania. Aż 72% firm wskazuje na potrzebę pomocy w pozyskiwaniu środków finansowych, podczas gdy 53% liczy na wsparcie w zakresie współpracy z inwestorami. Ponadto 25% respondentów oczekuje pomocy w zarządzaniu, a 18% w obszarze HR.

PARP od lat angażuje się w rozwój startupów, oferując im zarówno wsparcie finansowe, jak i merytoryczne. Jednym z flagowych programów jest „Startup Booster Poland – Smart UP”, który umożliwia szybszy rozwój dzięki udziałowi w programach rozwojowych o charakterze akceleracyjnym i post-akceleracyjnym, oferowanym przez wyselekcjonowane akceleratory. Firmy biorące udział w programie mogą liczyć na wsparcie finansowe sięgające 400 tys. zł, mentoring oraz pomoc w budowaniu międzynarodowej sieci kontaktów.

Z kolei „Platformy startowe dla nowych pomysłów” to program dla osób, które chcą przekształcić nowatorskie pomysły w realny biznes. Osoby, które mają koncepcję na startup i są gotowe założyć firmę w Polsce Wschodniej, mogą skorzystać z kompleksowego wsparcia – od przestrzeni do pracy, przez doradztwo prawne i księgowe, aż po specjalistyczne usługi, takie jak modelowanie 3D czy badania rynkowe. Najlepiej rokujące projekty mają szansę na bezzwrotne dofinansowanie do 600 tys. zł, co pozwala na duży krok na drodze do skalowania biznesu. Dzięki temu początkujący przedsiębiorcy mogą przetestować swój model biznesowy, dopracować produkt i z sukcesem wejść na rynek.

Zanim powstanie gotowy model biznesowy niezbędne jest stworzenie innowacji, a to zazwyczaj wymaga eksperymentów i testów. „Laboratorium Innowatora” powstało z myślą o pomysłodawcach, którzy dopiero planują założenie startupu i potrzebują wsparcia w tego typu działaniach. „Laboratorium Innowatora” to przestrzeń, w której kreatywność spotyka się z realnymi możliwościami rozwoju. Twórcy nowych technologii mogą rozwijać swoje koncepcje dzięki dostępowi do ekspertów i zasobów umożliwiających weryfikację pomysłu biznesowego.

Co ważne, wszystkie trzy programy PARP mają charakter długofalowy i są aktywne także w kolejnych latach. Nabory do „Startup Booster Poland – Smart UP” i „Laboratorium Innowatora” trwają do 2026 roku, a pomysłodawcy swoje koncepcje biznesowe mogą przedstawiać Platformom startowym aż do maja 2027 roku. W 2025 i 2026 roku zostaną ogłoszone nabory na Operatorów kolejnych programów działania realizowanego w ramach Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki „Startup Booster Poland”. To pokazuje, że rozwijanie startupów przy pomocy Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości jest jednym z elementów strategii budowy innowacyjnej gospodarki i długoterminowym zobowiązaniem do wzmacniania ekosystemu przedsiębiorczości w Polsce.

„Startup Booster Poland” oraz „Laboratorium Innowatora” finansowane są z Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki, nabór „Platformy startowe dla nowych pomysłów” z Funduszy Europejskich dla Polski Wschodniej.