Polska, podobnie jak inne kraje Unii Europejskiej, stoi przed wyzwaniem transformacji gospodarki w kierunku neutralności klimatycznej. Dekarbonizacja, zmiany regulacyjne oraz rosnąca świadomość ekologiczna wymuszają na przedsiębiorcach szybkie tempo zmian a to z kolei skłania ich do poszukiwania nowych modeli finansowania inwestycji zgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju.
Dekarbonizacja, rozwój farm wiatrowych, instalacji fotowoltaicznych, niskoemisyjnego transportu oraz ekologicznego budownictwa stały się nieuniknione. Realizacja tych inwestycji wymaga jednak znacznych nakładów finansowych, które pochodzą zarówno ze środków publicznych, jak i, w coraz większym stopniu, z kapitału prywatnego oraz sektora finansowego.
Według założeń Ministerstwa Klimatu i Środowiska do aktualizacji Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu do 2030 r. koszt transformacji w tym czasie wyniesie prawie 800 mld zł. Raport UN Global Compact Poland „Zielone finanse w Polsce” wskazuje na lukę inwestycyjną w gospodarce wartości aż 1,9 bln euro w okresie do 2050 r.
Z analiz Boston Consulting Group (BCG) wynika, że w ciągu najbliższej dekady Polska będzie musiała przeznaczyć od 275 do 365 mld euro, aby osiągnąć wymagane cele redukcji emisji. Oznacza to znaczącą lukę finansową, którą w części mogą pokryć fundusze unijne i krajowe – szacowane na 62 mld euro, co oznacza że aż 215–305 mld euro powinien wygenerować sektor prywatny. Instytucje finansowe, według BCG, mogą wesprzeć ten proces, zapewniając finansowanie na poziomie 45–75 mld euro.
Choć transformacja energetyczna wiąże się z ogromnymi kosztami, w dłuższej perspektywie przynosi wymierne korzyści – zarówno gospodarcze, jak i społeczne, przyczyniając się do poprawy jakości życia, wzrostu konkurencyjności firm oraz uniezależnienia kraju od paliw kopalnych.
Jednym z kluczowych narzędzi umożliwiających realizację tej transformacji jest tzw. zielone finansowanie, obejmujące kredyty ESG, zielone obligacje inne instrumenty kredytowe oraz leasing. Szczególną rolę odgrywa tu właśnie leasing, który ze względu na swoją dostępność i elastyczność umożliwia także mniejszym i średnim przedsiębiorstwom przyspieszenie inwestycji w technologie niskoemisyjne, odnawialne źródła energii oraz poprawę efektywności energetycznej.
Według danych Związku Polskiego Leasingu (ZPL), w 2024 roku wartość sfinansowanych inwestycji wyniosła 110,5 mld zł, co oznacza wzrost o 10,5% względem roku poprzedniego. Wśród tych inwestycji coraz większy udział mają pojazdy elektryczne, fotowoltaika, magazyny energii i pompy ciepła.
Leasing jako kluczowy instrument finansowania zrównoważonych inwestycji
Leasing nie tylko umożliwia firmom inwestowanie w ekologiczne rozwiązania, ale także pozwala na szybkie dostosowanie się do rosnących wymagań regulacyjnych i rynkowych. Przedsiębiorcy coraz częściej wybierają leasing jako formę finansowania pojazdów elektrycznych, fotowoltaiki i nowoczesnych rozwiązań energetycznych.
Leasing od lat jest podstawową formą finansowania inwestycji w sektorze MŚP, a także coraz bardziej w dużych przedsiębiorstwach, które chcą przejść na niskoemisyjne modele działalności. Z danych wynika, że aż 36% małych firm korzystało z leasingu jako narzędzia finansowania rozwoju, a zainteresowanie tą formą wsparcia stale rośnie.
“W 2024 roku nasza firma odnotowała 10,5% wzrost liczby zawartych umów leasingowych na pojazdy elektryczne oraz 45% wzrost finansowania zielonych inwestycji. Zdecydowaliśmy się także na uproszczenie procedur finansowania OZE, obejmujące m.in. magazyny energii i pompy ciepła.” - mówi Mariusz Włodarczyk, dyrektor zarządzający w Santander Leasing.
Rozwój leasingu w sektorze elektromobilności
Transformacja transportu w kierunku zeroemisyjności to kluczowy element strategii klimatycznej UE. Na koniec 2024 roku w Polsce zarejestrowanych było 141 455 pojazdów elektrycznych, a ich liczba wrosła w tempie 43% rok do roku. Równolegle zwiększa się liczba ogólnodostępnych stacji ładowania, których na koniec stycznia 2025 roku było 8899 – z czego 31% stanowiły szybkie ładowarki DC. Jeszcze 3 lata temu stacji było 3-krotnie mniej.
Dużą rolę w tym obszarze odegrał program „Mój Elektryk” w ramach którego sfinansowano niemal połowę wszystkich pojazdów elektrycznych objętych dopłatami z programu Mój Elektryk”. Z tym stwierdzeniem zgadza się także dyrektor zarządzający Santander Leasing:
“To program, który cieszył się dużą popularnością wśród naszych klientów. Stabilne finansowanie elektromobilności jest kluczowe dla dalszego rozwoju zeroemisyjnego transportu. Nasze zaangażowanie w leasing elektryków wzrosło o 114% rok do roku, co pokazuje, że polskie firmy są gotowe na zieloną rewolucję, jeśli tylko zapewni się im dostęp do odpowiednich narzędzi finansowych. Program “Mój Elektryk” obecnie został zastąpiony programem „NaszeEauto”, jednak zakres pojazdów i firm dla których dostępne są dopłaty została ograniczona.” - tłumaczy Mariusz Włodarczyk.
Finansowanie zielonej energetyki i efektywności energetycznej
Zielona transformacja wymaga także inwestycji w OZE: fotowoltaikę, elektrownie wiatrowe i gazowe, magazyny energii, pompy ciepła i inteligentne systemy zarządzania energią. Rosnące koszty prądu oraz nowe regulacje, takie jak Taksonomia UE, powodują, że przedsiębiorstwa coraz częściej szukają finansowania na inwestycje OZE. Zdaniem ekspertów Transformacja energetyczna w Polsce wiąże się z gigantycznymi potrzebami inwestycyjnymi, a wiele z nich przekracza możliwości przedsiębiorstw. Nie wszystkie firmy mogą liczyć na wsparcie środkami z funduszy europejskich. Luka w finansowaniu transformacji energetycznej w Polsce może wynieść do 2050 r. 100 mld zł. Mariusz Włodarczyk potwierdza, że branża leasingowa odpowiada także na te potrzeby, oferując specjalne warunki finansowania OZE w postaci korzystnych warunków realizacji inwestycji (na przykład brak wpłaty początkowej i zerowe prowizje) oraz upraszczanie procedur dla firm zainteresowanych finansowaniem ekologicznych technologii. Uruchomiona została platforma Santander Nowa energia zielonepanele.pl dla przedsiębiorców poszukujących informacji na temat kosztów i warunków finansowania fotowoltaiki oraz OZE.
Cyfryzacja leasingu jako element zielonej transformacji
Oprócz wsparcia finansowego dla ekologicznych inwestycji, sama branża leasingowa przechodzi własną zieloną transformację.
“My postawiliśmy na cyfryzację procesów. Przełomem w naszej działalności było wdrożenie podpisu biometrycznego. Dziś już 91,5% umów zawieramy przy użyciu podpisów elektronicznych, a nasi klienci najchętniej korzystają właśnie z biopodpisu (61,5%). Przed digitalizacją zużywaliśmy 500 000 kartek rocznie wyłącznie na potrzeby zawierania umów, to około 50 drzew. Dzięki wprowadzonym zmianom znacząco zredukowaliśmy ten negatywny wpływ na środowisko, a jednocześnie przyspieszyliśmy i uprościliśmy obsługę klientów.” - wyjaśnia Włodarczyk.
Zielone finansowanie, a w szczególności leasing, odgrywa kluczową rolę w zielonej transformacji Polski. Dzięki elastycznym instrumentom finansowym firmy mogą szybciej inwestować w technologie niskoemisyjne, odnawialne źródła energii i efektywność energetyczną.
W obliczu rosnących wyzwań regulacyjnych i kosztów energii leasing ekologiczny staje się kluczowym narzędziem dla firm dążących do zrównoważonego rozwoju.