Farma fotowoltaiczna - zielona inwestycja nie tylko dla ludzi z branży.

W obliczu rosnących cen energii i zmian prawa unijnego oraz polskiego, wynikających z dążenia do dekarbonizacji, zielona energetyka staje się coraz bardziej atrakcyjną inwestycją. W związku z ambitnymi celami klimatycznymi oraz napiętą sytuacją geopolityczną, inwestycje związane z odnawialnymi źródłami energii są szczególnie wspierane, budżety programów dofinansowania rosną, a procedury są upraszczane i skracane.

Kluczem do sukcesu, czyli sfinansowania inwestycji jest odpowiednie przygotowanie projektu, oraz dokładne zastosowanie się do wszystkich wymogów formalnych.

Opcje te różnią się między sobą w detalach, niemniej jednak, w dużym uproszczeniu, skorzystanie z nich wymaga przejścia następującej ścieżki:

· Przygotowanie biznes planu, zawierającego szacunkowe dane liczbowe i finansowe, analizę rynku oraz plan działań.

· Uzyskanie niezbędnych pozwoleń i decyzji administracyjnych dla inwestycji.

· Przygotowanie dokumentacji technicznej, np. projektu budowlanego.

· Sprawdzenie kryteriów do uzyskania finansowania lub dotacji i potwierdzenie, czy projekt spełnia wszystkie wymagania formalne.

· Realizacja inwestycji zgodnie z warunkami umowy, harmonogramem, budżetem, etc.

· Raportowanie postępów do podmiotu, który przyznał finansowanie lub ewentualnie dotację, zgodnie z warunkami zawartych z nim umów.

· Raport końcowy i rozliczenie projektu.

· Udokumentowanie kosztów, poprzez okazanie faktur i rachunków.

· Kontrola i ostateczne potwierdzenie rozdysponowania środków, w tym z ewentualnego dofinansowania.

Z moich obserwacji wynika, że do Santander Leasing zwracają się bardzo różni inwestorzy, którzy szukają nowych możliwości biznesowych- alternatywnego przeznaczenia dla posiadanych gruntów rolnych, czy zainwestowania zgromadzonego kapitału, który pochodzi z zupełnie innej działalności. Fakt, że transformacja energetyczna jest właściwie pewną prognozą, przyciąga do branży OZE coraz więcej inwestorów.

Jedna z ciekawszych historii naszych klientów ma początek w małej firmie, która zaczynała od prowadzenia niewielkiego sklepu ze sprzętem komputerowym. Kilka lat temu postanowiła postawić na energetykę słoneczną. Właściciele zaczęli od importu - sprowadzali do Polski pierwsze panele słoneczne. Wkrótce potem ich apetyt wzrósł - zdecydowali się na własną produkcję paneli. Po kolejnych sukcesach postanowili pójść o krok dalej i wybudować własną farmę fotowoltaiczną. Widzieli w tym swoje zabezpieczenie na przyszłość. Przedmiotem projektu była budowa trzech dużych instalacji fotowoltaicznych o mocy 2MW, rozmieszczonych na wydzierżawionych przez firmę polach o powierzchni 8 ha, z czego na każdą z instalację potrzeba ok. 2 ha.

Na początku należy zaznaczyć, że jeżeli mamy do czynienia z projektem, którego głównym celem nie jest zysk z odsprzedaży energii, a ograniczenie kosztów energii np. w przedsiębiorstwie, nie trzeba sporządzać biznes planu. Na potrzeby uzyskania finansowania w forme leasingu wystarczty nam zwykła ocena ryzyka klienta i tej transakcji.

Zakładając, że średnia cena za Megawatogodzinę to 300 złotych netto, zysk roczny z jednej instalacji powinien oscylować wokół 500 tysięcy złotych netto uwzględniając koszty dzierżawy, podatki, utrzymanie ziemi. Planując tego typu inwestycje nie należy zapominać  o tych ostatnich. Chociaż nie myśli się o nich w pierwszej kolejności, to przecież teren o tak dużej powierzchni trzeba utrzymać na przestrzeni roku w odpowiednim stanie- kosić trawę, odśnieżać zimą, porządkować, etc.

Klient chciał również zainwestować w oprogramowanie oparte na AI, które miało zarządzać energią.

Inwestor zamierzał wybudować także magazyny energii, by zmaksymalizować  zysk z inwestycji (cena prądu wzrasta, kiedy warunki atmosferyczne są niekorzystne, a nasłonecznienie niskie, warto więc wtedy sprzedawać energię). Są też jednak minusy - budowa magazynów energii znacząco podnosi koszty inwestycji. Magazyn energii może kosztować nawet drugie tyle co instalacja, dlatego w tym wypadku kosztorys jest kluczowy.

Do oceny takiej inwestycji potrzebna jest też kalkulacja opłacalności.

Do finansowania potrzebne będą także pełna specyfikacja instalacji (liczba paneli, rodzaje, trafostacje, etc.).

Jest to o tyle istotny punkt, że termin realizacji inwestycji (a co za tym idzie - uzyskanie zwrotu z inwestycji) zależy w dużej mierze właśnie od czasu, w którym załatwione zostaną wszystkie formalności w urzędach i u operatora energetyki.

Podobnie jak w przypadku każdej inwestycji budowlanej Inwestor musi posiadać projekt budowlany i pozwolenie na budowę.

W przypadku farmy fotowoltaicznej konieczne jest także uzyskanie od Urzędu Regulacji Energetyki (URE) koncesji na sprzedaż energii przy instalacjach od 1 MW oraz zgody od Operatora Systemu Dystrybucji (OSD) na przyłączenie tej instalacji. Niestety, może zdarzyć się, że OSD nie wyda warunków przyłączeniowych, np. ze względu na infrastrukturę - niewystarczające możliwości odbioru wyprodukowanej energii przez sieć energetyczną.

Należy także złożyć wniosek o wydanie “Decyzji ws. zatwierdzenia projektu zagospodarowania terenu oraz architektoniczno-budowlanego i udzielenie pozwolenia na budowę” we właściwym urzędzie powiatowym.

Warto wziąć te wymogi pod uwagę na starcie, zakładając harmonogram realizacji projektu, ponieważ już sam proces uzyskiwania i kompletowania dokumentacji jest czasochłonny i zależny od sprawności urzędników, a dodatkowo dojdzie czas przewidziany na udzielenie odpowiedzi w sprawie decyzji energetyki, może też wezwać inwestora do uzupełnienia dokumentacji, wówczas proces może się wydłużyć.

Oczekiwanie na decyzję o przyznaniu finansowania - w przypadku Santander Leasing to już najmniejszy problem, bo proces oceny ryzyka i wydania decyzji trwa dosłownie kilka dni.

Do otrzymania decyzji o finansowaniu wystarczy jedynie standardowa dokumentacja finansowa, biznesplan z wyliczeniem opłacalności oraz specyfikacja inwestycji otrzymana od dostawcy farmy.

Z doświadczenia wiem, że każdy z naszych klientów dysponuje specjalistycznym wsparciem. Najczęściej jest to sam dostawca systemów fotowoltaicznych, który pomaga w zebraniu dokumentacji, ale bywa to także wyspecjalizowana w takich projektach firma doradcza. Dzięki temu inwestorami nie zawsze są osoby znające się na branży OZE, ale na przykład klienci poszukujący po prostu nowych kierunków opłacalnych inwestycji.

Realizacja umowy o udzielenie finansowania, czyli udostępnienie środków, zazwyczaj przebiega w transzach, w zależności od stanu zaawansowania i kolejnych etapów realizacji projektu, czyli krótko mówiąc, w miarę postępu robót budowlanych.

Transze wypłacane są na podstawie protokołów odbioru kolejnych etapów robót.

Wzrost popularności zielonych inwestycji to pozytywne zjawisko - nie tylko przyczyniają się one do ochrony środowiska, ale dzięki finansowaniu ich w formie leasingu mogą stać się również bardzo opłacalnym przedsięwzięciem, który wspiera lokalny biznes. W niektórych przypadkach także krokiem w kierunku energetycznej niezależności.