Nowe trendy proekologiczne, związane z gospodarką o obiegu zamkniętym, pomogą Unii Europejskiej osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 r. Przedsiębiorcy i pracownicy potrzebują wsparcia merytorycznego i finansowego do wdrożenia nowych planów biznesowych, które nie będą oddziaływały negatywnie na środowisko. Taką pomoc mają zapewnić również działania koordynowane przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości w nowej perspektywie 2021-2027.
Gospodarka o obiegu zamkniętym (GOZ) to koncepcja, w której surowce i produkty pozostają w gospodarce tak długo, jak to możliwe, a wytwarzanie odpadów i użycie energii jest zminimalizowane. Chodzi zatem o odejście od zasady „weź – wyprodukuj – zużyj – wyrzuć”, w której odpady często traktowane są jako ostatni etap cyklu życia. Gospodarka o obiegu zamkniętym proponuje wykorzystanie odpadów jako surowców wtórnych. Ta idea uwzględnia cały cykl życia produktu, zaczynając od jego projektowania, poprzez produkcję, konsumpcję, zbieranie odpadów, aż do ich zagospodarowania.
W ogólnej świadomości społecznej na temat GOZ dominują trendy związane z gospodarką odpadami, takie jak recykling i odzysk. Jednak jest to niewielki wycinek całej idei.
– Na rynku widzimy powstawanie nowych trendów, które mają szansę sprawić, że Unia Europejska osiągnie neutralność klimatyczną do 2050 r. Są to m.in. nowe odnawialne źródła energii, zwiększanie efektywności energetycznej, selektywna zbiórka odpadów i recykling. Także bardzo ważne są zmiany zachowań konsumentów oraz zmiany w prawodawstwie i politykach publicznych – skomentowała Agnieszka Józefowicz-Krakowiak z Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości i dodała – Temat gospodarki o zamkniętym obiegu będzie jednym z istotnych elementów działań PARP w przyszłej perspektywie, zarówno w zakresie inwestycyjnym, jak i szkoleniowo-doradczym.
Przedsiębiorcom brakuje wiedzy i funduszy
Z analizy rynku wynika, że czynnikami mającymi największy wpływ na problem z wdrażaniem rozwiązań GOZ są przede wszystkim niska świadomość i wiedza uczestników rynku na temat klimatu oraz ograniczone zasoby finansowe. Przedsiębiorcy często są świadomi, że ich biznes może negatywnie wpływać na środowisko, jednak część z nich nie podejmuje żadnych kroków, żeby temu przeciwdziałać. Aby skutecznie zniwelować te bariery, które występują przekrojowo i dotyczą różnych aspektów gospodarki i społeczeństwa, należy zaprojektować i wdrożyć nowe formy wsparcia. Działania powinny być ukierunkowane na eliminowanie niskiej świadomości uczestników rynku, luki kompetencyjnej oraz wyzwań dotyczących finansowania rozwoju i wdrażania rozwiązań GOZ. W takich sytuacjach, ważne jest wsparcie podmiotów ogólnokrajowych i międzynarodowych.
Nowe trendy związane z GOZ pojawiają się w planach oraz działaniach projektów europejskich. Z uchwały nr 5/2022 Rady Ministrów wynika, że w związku z regulacjami związanymi z Europejskim Zielonym Ładem, przewiduje się wsparcie MŚP z Polski Wschodniej w zakresie transformacji modeli biznesowych. Pomoc zostanie przeznaczona na wdrożenie nowego modelu biznesowego opartego na GOZ oraz wdrożenie działań wynikających z opracowanego modelu, np. zaprojektowanie prac dostosowawczych oraz zakup nowych technologii. Ważnym elementem wsparcia będą także działania, mające na celu uświadamianie przedsiębiorcom korzyści ekonomicznych i marketingowych, wynikających z wprowadzenia zmian dotyczących GOZ w firmie. Na obszar Polski Wschodniej oddziałują specyficzne uwarunkowania, wyróżniające region od innych, m.in. mniejsza skala działalności dużych przedsiębiorstw oraz ponadprzeciętny udział firm związanych z rolnictwem, budownictwem, transportem i logistyką. Te czynniki mogą charakteryzować się znaczącym potencjałem dla rozwoju GOZ.
Proekologiczne działania wdrożą Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki, które również wesprą przedsiębiorstwa w drodze do zrównoważonego rozwoju i gospodarki o obiegu zamkniętym. Realizacja działań ma wpływać na zmianę myślenia przedsiębiorców o całości prowadzonej działalności gospodarczej, uwzględnianie aspektów środowiskowych i przestawianie biznesu na model cyrkularny: od wyboru kontrahentów i zasobów, przez projektowanie produktów i usług, aż po zrównoważoną produkcję i zarządzanie odpadami. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, jako instytucja pośrednicząca w tym programie, przekieruje pomoc unijną na kompleksowe projekty badawczo-rozwojowo-inwestycyjne, w tym „zazielenianie” działalności przedsiębiorstw.
W ramach Funduszy Europejskich dla Rozwoju Społecznego będą również prowadzone szkolenia i doradztwo dla pracowników i przedsiębiorców w zakresie zerowej i niskiej emisyjności oraz GOZ. Wsparcie dotyczyć będzie m.in. korzyści biznesowych wynikających ze stosowania rozwiązań, wpisujących się w obszar zielonej ekonomii.
Nowa perspektywa w PARP to także Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności. To „finansowy zastrzyk” dla przedsiębiorców, którzy zdecydują się na inwestycje związane z wdrażaniem technologii środowiskowych, których efektem będzie lepsza gospodarka materiałowa, zwiększenie efektywności energetycznej i zmiana filozofii firmy w kierunku zero waste.
Kontakt dla mediów: Luiza Nowicka, PARP
e-mail: luiza_nowicka@parp.gov.pl
tel.: 880 524 959